مهاجر سوم: «توکای باغی»

پایگاه خبری اهل کاشانم؛ علی خالوئی کنشگر محیط زیست و لیدر طبیعت‌گردی کاشان

آخرین روزهای پائیز طلایی دشت کاشان است، مابین «جنگل‌های دست کاشت تاغ» دنبال سوژه‌ای برای عکاسی و معرفی به عنوان «رکوردهای بخش پرنده‌نگری» دشت کاشان می‌گردم.

یک بهله: «عقاب صحرایی»، «ترمتای»، یک قطعه: «پیپت صحرایی»، «سُهره‌ی جنگلی» یک راس «خرگوش صحرایی» و یک رأس «گرگ» (چرا تشخيص گرگ:با توجه به رعايت و حفظ بعد مسافت با من، طرز فرار کردن،طرز مراقبت کردن از دور و حرکات من را زیر نظر داشتن، و فیزیولوژی و رنگ‌بندی بدن، قطعاً از شغال متفاوت بود) و تعداد بی‌شماری «جربیل‌های کوچک و بزرگ» رکورد شدند.

یک روز آفتابی و عالی، طبیعت‌گردی، در بخشی از باغات کشاورزی موسوم به تاج‌آباد، به کوچولوی زیبایی بنام «توکای باغی» بر می‌خوریم.

با حوصله روی شاخه‌ی می‌نشیند، و بارها و بارها جایش را عوض می‌کند، شاید به قول امروزی‌ها دارد«فیگور» می‌گیرد، تا از ایشان با خیالی جمع، تصاویری تهیه کنم.

گویا این سومین پرنده‌ی مهاجر دشت کاشان است، که توسط اینجانب رکورد می‌شود.

«توکای باغی»، توکاها از خانواد‌ی «توکایان» و راسته‌ی «گنجشک‌سانان» هستند. 

«خانواده توکاها» در کنار دیگر اعضای این خانواده، هفت نوع توکای ساکن در ایران دارند: «توکای باغی»، «توکای بزرگ»، «توکای سیاه»،  «توکای بنفش»، «توکای طوقی»، «توکای گلو سیاه»، «توکای پشت بلوطی»، «توکای بال سرخ»

اندازه‌ی «توکای باغی» از گنجشگ‌های معمولی کمی بزرگترست، چیزی حدود ۲۰ تا ۲۲ سانتیمتر، طول دارد.

وجه تمایز اصلی «توکای باغی» سطح شکمی «سفید حاوی خال‌های سیاه» است، سطح پشتی آن‌ها قهوه‌ای‌ست. پوشش زیر بال‌ها «نخودی‌» رنگ‌ست. نرها و ماده‌ها فاقد تغییرات عمده بوده، عمدتاً هم‌شکل هستند.

«توکای باغی»، پرندگانی همه‌چیزخوارند و از گیاهان، میوه‌ها، کرم‌ها و حشرات تغذیه می‌کند.

«توکای باغی»، در جنگل‌های جنوبی حاشیه‌ی «دریای مازندران» زندگی می‌کنند و در اکثر نقاط ایران نیز در فصول خاصی بصورت «مهاجر» حضور می‌یابند.

پروازهای «توکای باغی» سریع‌ست و بیشتر مواقع روی زمین نیز دنبال غذا می‌گردند.

زمستان‌ها عمدتاً به صورت انفرادی یا گروه‌های کوچک زندگی می‌کنند.

«توکاهای باغی» از نظر درجه‌ی حفاظتی، در «فهرست‌ پرندگان حفاظت شده جهانی و ملی» قرار ندارد. این یعنی خوشبختانه، هیچ نگرانی از وضعیت زیست آنان نیست.