روایتی از آرمان‌های اجتماعی تا اتفاقات پشت پرده؛

غول فولاد کویر و چالش‌های زیست محیطی

عبدالمجید رفیعی برزکی

فولاد کویر آران و بیدگل بیدی نیست که با این بادها بلرزد. کسانی که چند سالی است فریاد برآورده، زنجیره انسانی و پویش به راه انداخته و امضا جمع کرده‌اند تا جلو توسعه و فعالیت‌های -به زعم ایشان- مخرب زیست محیطی این کارخانه را بگیرند نه تنها راه به جایی نبرده‌اند بلکه هرچه بیشتر تلاش کرده‌اند کم‌تر موفقیتی به دست آورده‌اند.

اخیراً رسانه‌های آران و بیدگل گزارش داده‌اند که این کارخانه احداث ساختمان حفاظت محیط زیست آران و بیدگل را به عهده گرفته تا به قول ایشان کارشان برای دریافت مجوزهای زیست محیطی تسهیل شود ولی برخی دیگر این اقدام را در راستای مسئولیت‌های اجتماعی فولاد کویر می‌دانند که تا کنون در منطقه و شهرستان انجام شده است.

در صورت صحت این ادعا چرا فولاد کویر آران و بیدگل باید زیر منت اداره حفاظت محیط زیست یک شهرستان برود در حالی که به نظر می‌رسد ارتباط این شرکت در سطح استان و کشور، او را از هرگونه تعامل شهرستانی بی‌نیاز کرده است. به عنوان مثال شواهد نشان از آن‌ دارد که دست‌های پشت پرده موفق شده حتی اصول و ضوابط سند آمایش سرزمین استان را مخدوش کند. 

سند آمایش سرزمین استان اصفهان توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان تهیه و در اسفندماه 1399 به تایید شورای عالی آمایش رسیده است. یکی از موارد حیرت‌انگیز آن موضوع شرکت‌های فولادی است که آران و بیدگل را در کنار شهرستان‌های نطنز و مبارکه به‌عنوان مناطق اولویت‌دار و مجاز استقرار و تکمیل زنجیره فولادی معرفی کرده است!

ادعای دیگری که مطرح می‌شود فروش 90 لیتر در ثانیه پساب تصفیۀ‌خانۀ فاضلاب کاشان به این شرکت است. این که آبفای کاشان برای اجرای شبکۀ جمع‌آوری فاضلاب شهری چه قول و قراری با مردم و محیط زیست منطقه گذاشته است بحث این یادداشت نیست ولی ریشه‌یابی این موضوع نیز اعجاب‌برانگیز است.

آن موقع که مردم شهرستان‌های کاشان، آران و بیدگل، آب مطلوب برای خوردن نداشتند و ناچار بودند آب‌ پراملاح چاه‌های نمک‌زده کاشان را مصرف کرده و هنوز خط انتقال آب زاینده رود به کاشان نرسیده بود شرکت فولاد کویر 90 لیتر در ثانیه آب زلال زاینده‌رود را برای کارخانه‌ای خریداری کرد که هنوز احداث نشده بود و وزارت نیرو موظف شد آن را 200 کیلومتر دورتر از اصفهان و در محل کارخانه تحویل دهد. 

تازه پس از کش و قوس فراوان و با هزار منت که دویست، سیصد لیتر آب زاینده رود به کاشان رسید باید 90 لیتر آن تحویل شرکت فولاد کویر شود. شاید به همین خاطر آب و فاضلاب کاشان قول و قراری که با مردم گذاشته بود زیر پا گذاشت تا پسابی که قرار بود جایگزین چاه‌های فضای سبز شهری شود تقدیم فولاد کویر کند. 

اکنون شرکت فولاد کویر با فراغ بال و آسودگی خاطر در حالت فعالیتی است که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان زیست محیطی تبعات مخرب زیست محیطی روی آب، هوا و خاک بر جای گذاشته و با این وجود درصدد توسعۀ فعالیت است هرچند متولیان این کارخانه بهره‌وری، اشتغال‌زایی و ارزآوری آن را در حدی می‌دانند که بتوان چشم بر روی مشکلات و تبعات زیست محیطی بست و آن را نادیده گرفت.

البته همۀ این‌ها به معنی توجیه و تطهیر عملکرد ضعیف مردم و متولیان در حیطۀ انجام وظایف شهروندی و سازمانی برای حفظ اصول و ضوابط زیست محیطی نیست چرا که اگر هوشیاری لازم وجود داشت قدر آب و محیط زیست را بیشتر دانسته  و افزون بر آن، از همان ابتدا جلو استقرار این گونه صنایع گرفته شده بود ولی به نظر می‌رسد واقعیات موجود -عیان و پنهان- در حدی نیست که خللی در ارادۀ آهنین غول فولادی برای حرکت در راستای حفظ محیط زیست به جای ساخت ساختمان ادارۀ آن برداشته شود. 


دیدگاه شما

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *